หากจะพูดถึงเทวีแห่งปัญญา และความรู้แล้วพระแม่สรัสวดีถือเป็นอีกหนึ่งเทวีในฮินดูที่มีผู้นิยมบูชาเป็นอย่างมาก และยังเป็นเทวีแห่งปัญญาความรู้ที่ว่ากันว่า หากผู้ใดที่ได้บูชาจะได้รับการประทานพรทั้งด้านปัญญาทรัพย์สิน รวมไปถึงความสมบูรณ์ในชีวิตอีกด้วย ซึ่งวันนี้เราจะพาคุณไปทำความรู้จักกับพระแม่สรัสวดี และวิธีการบูชาว่าควรบูชาอย่างไรจึงจะสัมฤทธิ์ผล และได้รับพรอันประเสริฐมาดูกันได้เลย
พระแม่สรัสวดี หรือ พระสุรัสวดี คือ ชายาของพระพรหมถือเป็นเทพแห่งพระเวททั้งปวง ซึ่งเปรียบเสมือนกับครูอาจารย์ และวิทยากรพระท่านคือเทวีแห่งสรรพความรู้ และยังมีวิชาการอันล้ำลึกวิทยาการหลากหลายแขนงก้าวหน้าโดยมีความเชื่อว่าพระองค์เป็นธิดาแห่งพระทักษะ และนางประสูติ และอีกหนึ่งความเชื่อเชื่อว่าในมหากาพย์มหาภารตะนั้นว่ากันว่า พระกฤษณะคือผู้สร้างพระสุรัสวดี และคัมภีร์พระเวทขึ้นมาพร้อมกันจากจิตใจของพระองค์เอง
ซึ่งพระแม่ผู้นี้ถือเป็นสัญลักษณ์แห่งงานศิลปะทุกแขนง รวมไปถึงการว่าเขียนอักษรศาสตร์การแต่งตำราการดนตรี และการเขียนหนังสือมีความปรีชาญอันแจ่มแจ้งชอบศึกษาหาความรู้ และการเล่าเรียนเป็นอย่างยิ่ง โดยพระองค์ยังเป็นผู้ให้กำเนิดบทสวดมนต์บทแรกของจักรวาลอีกด้วย โดยชาวฮินดูนับถือพระสรัสวดีให้เป็นเทวีแห่งเวทมนต์คาถา รวมไปถึงการประกอบพิธีกรรม ซึ่งเมื่อใดก็ตามที่มีการประกอบพิธีบูชาเทพ หรือเทศกาลใด ๆ หากอัญเชิญพระพิฆเนศเป็นเทพองค์แรกก็จะทำให้พิธีนั้นเกิดความเป็นสิริมงคลขึ้นได้ และเช่นเดียวกันการอัญเชิญพระแม่สรัสวดีรวม ด้วยก็จะทำให้การสวดมนต์ และการประกอบพิธีกรรมในทุกขั้นตอนเป็นไปได้อย่างศักดิ์สิทธิ์ และมีพลังที่มากขึ้น
ลักษณะของพระแม่สรัสวดีคือมี 4 พระหัตถ์ 2 พระหัตถ์ทรงเครื่องดนตรีที่เรียกว่าวีณา หรือจะเข้ของอินเดีย และพระหัตถ์ข้างอื่น ๆ ถือลูกประคำคัมภีร์พระเวทมีหงส์ประทับบนดอกบัวสีขาวมีพาหนะเป็นหงส์ และนกยูงอยู่เคียงข้างโดยวันบูชาพระแม่สรัสวดีที่ดีที่สุด คือเทศกาลวสันตะปัญจะมี โดยจะตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 3 ของทุกปี และมีการประกอบพิธีบูชาทั้งวันทั้งคืน พร้อมทั้งแห่เทวรูปไปทั่วเมือง และทำการส่งน้ำ หรืออัญเชิญลงส่งน้ำในแม่น้ำอีกด้วย
การบูชาพระแม่สรัสวดี
- แท่นบูชาหรือหิ้งบูชาควรปูด้วยผ้าสีขาว หรือ สีเหลืองสามารถใช้เป็นลายดอกไม้หรือลายไม้ได้โดยเทวาลัย หรือสารของพระองค์ควรทาด้วยสีขาวดอกไม้ที่พระองค์ทรงโปรด คือดอกดาวเรืองดอกมะลิ และดอกบัว
- เครื่องหอมที่ใช้ในการจุดถวายคนมีกลิ่นของแก่นจันทร์ไม้จันทน์กลิ่นมะลิกลิ่นดอกบัวหรือกลิ่นกฤษณา
- การถวายขนมเช่นเดียวกับเทพองค์อื่น ๆ คือขนมที่มีรสหวานไม่มีส่วนผสมของเนื้อสัตว์ และมีกลิ่นที่หอม
- สามารถถวายผลไม้ได้ทุกชนิดโดยแนะนำให้ถวายเป็นมะพร้าว เนื่องจากเป็นผลไม้ที่อยู่สูงและมีความสะอาดบริสุทธิ์
- คาถาบูชาพระแม่สละวดีมีหลายบทมาก ๆ โดยให้เลือกส่วนบทใดบทหนึ่งหรือจะสวดทั้งหมดก็ได้ และยังสามารถออกเสียงพระนามของพระองค์ได้ตามถนัด ซึ่งก่อนสวดจะต้องสวดมนต์ต่อพระพิฆเนศก่อนเสมอโดยมีบทสวดที่ว่า
– โอม ชยะ ศรี สรัสวตี มาตา (สามจบ)
– โอม ศรี สรัสวะติไย นะมะห์ (สามจบ)
– โอม สรัสวตี นะมัส ตุภะยัม
วาระเท กามะรูปินี
วิทยา รัมภัม กะริชยามิ
สิทธิ ภะวะตุ เม สะทา (หนึ่งจบ)
คำแปล : โอม พระแม่สรัสวดีเทวีผู้สูงศักดิ์
ข้าพเจ้าขอศิโรราบแด่พระองค์ และจะถ่อมตนอยู่เสมอ
พระองค์คือผู้ประทานทุกสิ่งที่ข้าพเจ้าปรารถนา
ข้าพเจ้าจะร่ำเรียน ค้นคว้าสรรพความรู้จากท่าน
และขอพระองค์ประทานพรให้เกิดความสำเร็จแก่ข้าพเจ้าด้วยเถิด
